Je staat op het punt om de fakkel over te dragen en je bedrijf te verkopen of je staat op het punt om een onderneming over te nemen waar je al werkzaam bent. In beide gevallen spreken we van een management buy-out. Zo’n overdracht wordt steeds vaker gedaan als interessant alternatief voor de opvolging vanuit de familie of verkoop aan een externe partij.
Definitie van management buy-out
Een management buy-out, oftewel een MBO, vindt plaats wanneer een (deel van het) bedrijf wordt overgenomen door iemand van het zittende management (de directie, de bedrijfsleiding) van de organisatie. Evenals bij een management buy-in, gaat het bij een MBO-overname vaak om een gedeeltelijk aandelenbelang, of een volledig aandelenbelang. Bij een MBO-overname kent de koper de organisatie over het algemeen goed. De MBO-kandidaat is wellicht al lange tijd in dienst en heeft in de loop der jaren een sterke band opgebouwd met eventuele klanten, leveranciers en personeelsleden.
Bij een management buy-out komt veel kijken. Het is een interessant koopproces, omdat de koper eveneens een werknemer is van het bedrijf. De kopende partij heeft in dit geval ongetwijfeld een afhankelijke positie, zeker als de koop niet doorgaat. Daarom is het belangrijk van te voren een goede overzicht te hebben over wat er allemaal komt kijken bij een management buy-out. Het is verstandig duidelijke afspraken te maken, zodat niemand voor nare verrassingen komt te staan.
Voor- en nadelen van management buy-out voor verkopende partij
- Als verkopende partij heb je het voordeel dat je jouw onderneming overdraagt aan iemand die jou en je bedrijf al goed kent. De relatie tussen beiden is waarschijnlijk gezond, wat een vertrouwd gevoel geeft tijdens de overdracht.
- Aan het eerste voordeel is een ander voordeel verbonden, namelijk dat het due dilligence-onderzoek beperkt is. Tijdens dit onderzoek wordt de verkopende partij onder de loep genomen, maar omdat beide partijen elkaar kennen zal het meeste al transparant zijn.
- Een nadeel van management buy-out voor de verkopende partij is dat, afhankelijk van de situatie, de verhouding tussen jou en de kopende partij tijdens het koopproces verstoord kan raken. Een worst-case scenario zal zijn dat jullie beiden een andere weg (moeten) kiezen.
Ben jij in het geval van een management buy-out de verkopende partij? Dan is het verstandig om een externe adviseur te overwegen voor onderhandelingen. Als verkoper van je eigen onderneming is het wellicht moeilijk om objectief te blijven. Een externe adviseur onderhandelt voor jou en zorgt voor een heldere, krachtige benadering tijdens onderhandelingen.
Voor- en nadelen van management buy-out voor kopende partij
- In tegenstelling tot een MBI-overname, is het grootste voordeel van een MBO-overname dat de koper al bekend is met het bedrijf. Omdat de koper ook een werknemer is van het bedrijf, kent hij/zij de (meeste) personeelsleden, eventuele leveranciers en klanten. Daarnaast weet de kopende partij hoe de bedrijfscultuur in elkaar zit en is de MBO-kandidaat al enige tijd bekend met de bedrijfsvoering. Het risico is klein dat de MBO-overname om deze redenen niet door zal gaan.
- Een ander voordeel is dat je als MBO-kandidaat kennis hebt van de cijfers. De ins en outs kennen van dit onderwerp is cruciaal en daarom is een management buy-out in de meeste gevallen succesvol.
- Als MBO-kandidaat kan je wellicht over goede managementkwaliteiten beschikken, maar dat wil niet direct zeggen dat je een sterke ondernemer bent. Dit is niet per definitie een nadeel, maar het ondernemerschap vergt ook andere kwaliteiten waar je je van bewust moet zijn. Wellicht pakt een overname om deze reden alsnog nadelig uit op lange termijn.
- Na een overname kan het blijken dat een bedrijf zwakker is dan dat het aanvankelijk leek. Als MBO-kandidaat kan je het volste vertrouwen hebben in de onderneming en verkopende partij, maar volledige garantie en zekerheden heb je niet altijd.
Ben jij tijdens het koopproces de kopende partij? Zorg dan dat je, als de nieuwe eigenaar, jouw ideeën en visie over de toekomst van de onderneming op papier zet. Zorg voor een sterk ondernemingsplan voor de financiering. Om een goed idee te krijgen van het geld dat nodig is voor de financiering van het bedrijf, is het goed om de volgende zaken helder in kaart te brengen:
- eventuele achtergestelde leningen van de huidige eigenaar/verkoper
- welk bedrag je zelf kan/wilt inleggen
- indicatie van financiering op basis van jouw strategie
Op deze manier kan jij een goede waardebepaling maken en de onderneming zo goed mogelijk overnemen en aansturen.
Lees meer over de financiering bij een management buy-out
Lees meer over het verkopen van je bedrijf aan een werknemer
Mr. Pieter J. de Vries begeleidt ruim 20 jaar DGA’s en CEO’s bij realiseren van hun zakelijke en persoonlijke doelen. Hij doet dat als Business coach en M&A adviseur. Recent volgde hij als nascholing op INSEAD het Strategy and M&A Programma.